Xơ cứng bì là bệnh hệ thống có liên quan đến sự tăng sinh và lắng đọng của chất tạo keo. Bệnh không chỉ gây tổn thương tại các vùng da còn gây tổn thương tại khớp, xương, cơ, nội tạng (tim, phổi, thận,…). Vì bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên việc phát hiện sớm triệu chứng để có phương pháp điều trị hạn chế những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra là điều bạn cần quan tâm.
Để giúp bạn hiểu hơn về căn bệnh xơ cứng bì và những biến chứng nguy hiểm nó có thể xảy. Chúng tôi mời bạn tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi.
1. Bệnh xơ cứng bì là gì?
Bệnh xơ cứng bì có tên gọi đầy đủ là bệnh xơ cứng bì hệ thống tiến triển, là bệnh tự dị ứng không rõ căn nguyên, đặc trưng bởi sự dày và cứng da do sự tích lũy của các chất tạo keo, liên quan đến nhiều cơ quan trong cơ thể bao gồm ống tiêu hóa, tim phổi và mạch máu. Như tên gọi của bệnh, xơ cứng bì thường tiến triển nặng dần trong nhiều năm.
2. Triệu chứng của bệnh xơ cứng bì
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh xơ cứng bì rất đa dạng phụ thuộc vào bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng. Một số dấu hiệu có thể kể đến như:
- Da mặt và da tay nhìn trơn bóng do các mô dày và cứng gây ra.
- Ngón tay, ngón chân lạnh và chuyển thành màu đỏ, trắng hoặc xanh.
- Đau và lở loét các đầu ngón tay.
- Có những đốm đỏ li ti trên mặt và ngực do bị giãn mao mạch.
- Các ngón tay, ngón chân, các khớp bị sưng đau.
- Các cơ yếu dần đi.
- Khô mắt, khô miệng, thở gấp, thường xuyên bị ợ nóng, tiêu chảy và sút cân.
3. Các biến chứng nguy hiểm của bệnh xơ cứng bì
Bệnh xơ cứng bì tiến triển thì triệu chứng có thể dàn trải khắp các cơ quan của vơ thể nếu không được điều trị đúng và kịp thời có thể dẫn tới nhiều biến chứng. Các biến chứng có thể từ nhẹ đến nặng, có biến chứng còn có thể đe dọa đến tính mạng.
Các biến chứng tuần hoàn
Sự đa dạng của hiện tượng Raynaud xảy ra với xơ cứng bì có thể rất nghiêm trọng mà các dòng chảy của máu bị hạn chế thường thiệt hại các mô ở tầm tay, gây ra hố hoặc lở loét da (viêm loét). Trong một số trường hợp, hoại tử và cắt cụt có thể.
- Biến chứng phổi
Sẹo của mô phổi (xơ phổi) có thể gây giảm chức năng phổi, giảm khả năng thở. Cũng có thể phát triển bệnh cao huyết áp trong động mạch đến phổi (tăng huyết áp).
- Biến chứng thận
Khi xơ cứng bì ảnh hưởng đến thận, có thể phát triển huyết áp cao và một mức tăng của protein trong nước tiểu. Các hiệu ứng khác nghiêm trọng của biến chứng thận có thể bao gồm cuộc khủng hoảng thận, trong đó có việc tăng đột ngột áp suất máu và suy thận nhanh chóng.
- Biến chứng tim
Sẹo của mô tim làm tăng nguy cơ nhịp tim bất thường (chứng loạn nhịp tim) và suy tim sung huyết, có thể gây viêm màng túi bao quanh tim (viêm màng ngoài tim).
Biến chứng cơ xương khớp
Triệu chứng cơ xương khớp gặp ở 45% – 90% các bệnh nhân bị xơ cứng bì hệ thống tiến triển:
- Bệnh nhân bị sưng, nóng, đỏ, đau, cứng ở các khớp nhỏ ở ngón tay và bàn ngón tay vào buổi sáng.
- Viêm bao hoạt dịch, tràn dịch khớp, hạn chế vận động.
- Xơ hóa tổ chức kẽ của cơ, giảm đường kính sợi cơ, giảm số lượng mao mạch trong tổ chức cơ.
Biến chứng: Lâu ngày có thể dẫn đến teo cơ, hủy hoại xương và tàn phế.
Biến chứng nội tiết
Triệu chứng tổn thương tuyến giáp có thể có như: Suy tuyến giáp, cường tuyến giáp.
Biến chứng: Teo tuyến thượng thận, xơ tuyến giáp.
Tổn thương thần kinh
Tổn thương dây tam thoa nhánh cảm giác: dị cảm, đau đối xứng ở hai nhánh dưới má. Biến chứng tổn thương thần kinh trung ương và rối loạn tâm thần kèm theo, có cả trường hợp tổn thương dây thần kinh ngoại biên.
Các biến chứng trên sẽ càng nặng khi thiếu hụt vitamin B12 do cơ thể kém hấp thu, canxi hóa hoặc chèn ép trong tủy.
Tổn thương hệ thần kinh tự động rất hay gặp trong tổn thương dạ dày, ruột non.
Các biến chứng nha khoa
- Do da mặt căng cứng khít lại khiến miệng bệnh nhân nhỏ và hẹp hơn khó khăn cho việc vệ sinh răng miệng.
- Người bị xơ cứng bì không sản xuất đủ nước bọt như bình thường, vì vậy tăng nguy cơ sâu răng.
- Acid reflux của dạ dày hoặc mật qua con đường trào ngược thực quản lên khoang miệng có thể gây phá hủy men răng, thay đổi mô nướu trăng làm cho răng lỏng lẻo, dễ rụng.
Biến chứng tiêu hóa
Xơ cứng bì có thể ảnh hưởng trên và dưới những vùng tiêu hóa. Vấn đề tiêu hóa liên quan đến xơ cứng bì có thể dẫn đến trào ngược axit và khó nuốt – một số mô tả cảm giác như là thức ăn bị mắc kẹt giữa đường xuống thực quản – cũng như những cơn táo bón xen kẽ với các giai đoạn tiêu chảy.
Biến chứng ở da, niêm mạc
Tổn thương ở da được biểu hiện bằng tình trạng dày, cứng da có thể có các đám rối loạn sắc tố. Tổn thương lan từ ngọn chi đến gốc chi lên cổ, mặt, ngực, lưng.
Biến chứng của tổn thương da, niêm mạc:
- Loét da một số vùng do loạn dưỡng.
- Loét miệng, áp xe quanh răng, độ mở của miệng bị hạn chế.
- Canxi hóa vùng da đầu ngón tay, vùng cẳng tay, đầu gối, cổ. Canxi lắng đọng ở các vùng này không làm thay đổi màu sắc nhưng có mật độ không đều, chắc và có thể loét.
- Mất sắc tố da chiếm khoảng 30%.
Các biến chứng tình dục
Nam giới có xơ cứng bì thường trải nghiệm rối loạn chức năng cương dương. Xơ cứng bì cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục của phụ nữ, bằng cách giảm tình dục và bôi trơn cửa âm đạo.