Vô sinh (hiếm muộn) là hiện tượng vợ chồng sinh hoạt tình dục thường xuyên trong khoảng một năm, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào mà không thụ thai. Vô sinh gồm có hai loại là: vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Một cặp vợ chồng bị coi là vô sinh nguyên phát nếu trong tiền sử họ chưa có lần mang thai nào. Còn nếu như đã có thai nhưng bị sảy hoặc tiến hành các biện pháp đình chỉ thai kỳ như nạo hút thì gọi là vô sinh thứ phát.
Các yếu tố gây vô sinh ở nữ giới
Yếu tố từ cơ quan sinh dục nữ
Cơ quan sinh dục nữ có cấu tạo rất phức tạp, mỗi phần đều liên kết với nhau để thúc đẩy quá trình tinh trùng và trứng kết hợp tạo nên thai nhi. Nếu không cẩn thận cơ quan này sẽ dễ bị viêm nhiễm để lại hậu quả nặng nề, trong đó có vô sinh
- Tắc vòi trứng thường là do viêm nhiễm nặng hoặc nạo hút thai, để lâu ngày không điều trị, gây tắc cản trở việc tinh trùng gặp trứng. Theo nghiên cứu có đến 40% trường hợp vô sinh do tắc vòi trứng.
- Các tổn thương ở tử cung như dính cổ tử cung, u xơ tử cung, nguyên nhân có thể do nạo hút thai nhiều lần. Biểu hiện là kinh ít và thưa, đau bụng dữ dội khi đến kỳ kinh hoặc mất kinh hoàn toàn. Tổn thương ở tử cung khiến trứng và tinh trùng sau khi kết hợp không thể làm tổ được, từ đó rất khó mang thai.
- Hiện tượng không rụng trứng: thông thường trong mỗi tháng cơ thể sẽ rụng trứng một lần, nếu không được thụ tinh thì sẽ đào thải ra ngoài đó là hiện tượng kinh nguyệt. Tuy nhiên có một số trường hợp không rụng trứng do mắc bệnh đa nang buồng trứng, nội tiết thay đổi hoặc bị suy yếu vùng dưới đồi.
- Bệnh lạc nội mạc tử cung là sự di chuyển của nội mạc tử cung đến một vùng khác không phải ở tử cung nữa. Gây ảnh hưởng đến chức năng của tử cung, buồng trứng và ống dẫn chứng, dẫn tới vô sinh ở nữ giới.
Yếu tố bên ngoài gây vô sinh ở phụ nữ
Ngoài các yếu tố tác động từ bên trong bộ phận sinh dục thì yếu tố từ bên ngoài cũng ảnh hưởng không nhỏ tới chức năng sinh sản của nữ giới, trong đó có các yếu tố sau:
- Tình trạng béo phì hoặc thiếu cân ở nữ gây mất cân bằng nội tiết cũng ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình rụng trứng và thụ thai.
- Cơ thể thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất độc hại như mỹ phẩm, nước hoa, thuốc hóa học…có khả năng làm giảm 29% cơ hội thụ thai của nữ giới.
- Sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, caffeine, ma túy…gây rối loạn các chức năng của cơ thể, rối loạn hormone và quá trình nội tiết, cản trở sự rụng trứng. Vì vậy, phụ nữ luôn được khuyến cáo không nên sử dụng các chất kích thích.
- Sử dụng các biện pháp tránh thai lâu dài như tiêm thuốc, sử dụng thuốc tránh thai bừa bãi là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nữ hiện nay. Việc sử dụng thuốc tránh thai không thông qua ý kiến bác sỹ, nên rất bừa bãi ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng sinh sản của cơ quan sinh dục.
- Mắc các bệnh tình dục do quan hệ bừa bãi, các bệnh lậu, giang mai, sùi mào gà…phải được điều trị kịp thời và nếu không sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như khả năng làm mẹ.
- Nạo hút thai, phá thai nhiều lần làm cho cơ quan sinh sản bị tổn thương, viêm nhiễm, dẫn tới khó thụ thai.
- Áp lực và căng thẳng kéo dài cũng gây nên tình trạng khó mang thai ở nữ. Trường hợp này chỉ cần có kế hoạch nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý.
Cách phòng tránh vô sinh ở nữ giới
- Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng và có chế độ tập luyện thể thao hợp lý.
- Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, caffeine…đồng thời hạn chế sử dụng mỹ phẩm, nước hoa không rõ nguồn gốc.
- Quan hệ tình dục lành mạnh, luôn sử dụng bao cao su.
- Tránh nạo hút thai.
- Không nên căng thẳng, stress thường xuyên.
- Thăm khám bác sĩ định kỳ.
Hiện nay vô sinh ở nữ có sự gia tăng rất nhanh, đây là tình trạng báo động không chỉ ở Việt Nam mà còn cả trên thế giới. Vì vậy, phụ nữ đến tuổi sinh sản nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe tổng thể để kịp thời phát hiện ra những bất thường và có phương pháp điều trị sớm.