Táo bón là bệnh hay gặp ở người cao tuổi do hay ăn đồ khô, thức ăn cay nóng…người ăn ít rau xanh nên thiếu chất xơ, phụ nữ sau sinh huyết thiếu, ngoài ra còn gặp ở người có thói quen nhịn đại tiện, lạm dụng thuốc xổ, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng viêm… người có bệnh lý đại tràng, trĩ…
Sách Hải Thượng Lãn Ông viết: “Chứng táo bón có thể vì lạnh vì nóng, vì khí vì phong vì huyết, nhưng đều là âm huyết khô ráo… Có huyết thì nhuận – thiếu huyết thì táo. Cho nên, phòng trị bệnh táo bón ngoài nhận biết và điều trị bệnh ngọn cần phải dưỡng huyết sinh tân dịch.
Một số bài thuốc trị theo từng thể
Nếu do “nhiệt táo”: Thường đến với người vốn nóng nhiệt, thích ăn nhiều đồ cay nóng khiến ruột khô nóng dẫn đến táo bón. Biểu hiện đi cầu phân khô, tiểu đậm màu, người nóng. Cách dùng là Ma tử nhân hoàn gia vị như sau ma tử nhân (vừng đen) 12gr, hạnh nhân 8gr, hậu phác 8gr, đại hoàng 6gr, chỉ thực 6gr, bạch thược 10gr. Sắc uống.
Khi bệnh do “huyết hư táo”: thường gặp người gầy, đại tiện phân cứng, huyết thiếu, hay hoa mắt chóng mặt. Phép trị là dưỡng huyết, nhuận táo… Dùng bài Tứ vật thang gia vị: thục địa 16gr, xuyên khung 10gr, bạch thược 10gr, đương quy 10gr, bá tử nhân 12gr, vừng đen 12gr. Sắc uống.
Nếu vì “khí hư táo”: dễ gặp ở người thể chất yếu, ăn kém, da nhợt nhạt, đại tiện phân không cứng nhưng lại rặn nhiều, cầu xong người mệt mỏi vã mồ hôi. Cách trị nhờ bài Bổ trung ích khí thang gia vị: đảng sâm 12gr, hoàng kỳ 12gr, đương quy 12gr, bạch truật 12gr, thăng ma 10gr, sài hồ 10gr, trần bì 6gr, cam thảo 6gr, thêm vừng đen, mật ong. Sắc uống.
Bài thuốc trị táo bón của Hải Thượng Lãn Ông
Trị táo bón, đại tiện không thông
Cách 1: Phèn chua 4gr, ba đậu sương 2 hột. Cho vào nghiền chung, bọc giấy ướt nướng cho ăn.
Cách 2: Đương quy 10gr, bạch chỉ 10gr, tán nhỏ uống với nước cơm.
Cách 3: Vừng đen nấu cháo cùng gạo trắng, gia vị vừa đủ, ăn nóng ngày 2 lần vào sáng và tối.
Trị táo bón ở người già
Dùng hoàng kỳ 20gr, trần bì 20gr. Hai thứ tán nhỏ, thêm vừng đen 1vốc nghiền nát, đổ nước nấu sôi vào 1 thìa mật ong, đun cho sôi rồi hòa với nước uống khi đói.
Trị táo bón, đại tiện quặn đau
Đào nhân 12gr, ngô thù du 8gr, muối 4gr. Cả 3 thứ cho vào 1 nồi, đổ nước nấu đến chín thì bỏ hết, chỉ dùng đào nhân. Mỗi lần nhấm 5-7 hột.
Hoặc bồ kết 100gr, chỉ xác 100gr, tán nhỏ, quết với cơm nát làm viên như hạt ngô. Mỗi lần dùng 30 viên với nước cơm.
Ngoài cách dùng thuốc, hằng ngày nên dùng các món sau đây để hỗ trợ trị bệnh tốt:
Cháo tía tô và vừng đen: hạt tía tô 10gr, vừng đen 15gr, gạo lức 100gr. Nấu thành cháo ngày ăn 2 lần
Sữa bò mật ong: sữa bò 250gr, mật ong 60gr đun sôi rồi cho thêm vài giọt nước hành. Ngày uống 1 lần vào sáng sớm lúc bụng đói.
Đây là bài chia sẻ chữa táo bón của Hải Thượng Lãn Ông rất bổ ích đáng để bạn tham khảo và dùng để căn bệnh của mình nhanh nhất.
Chú ý: Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, người đọc cần cân nhắc trước khi áp dụng.