X quang là gì?
Tia X hay X quang là một dạng của sóng điện từ, với bức xạ năng lượng cao. Nó có bước sóng trong khoảng từ 0,01 – 10 nanôméttương ứng với dãy tần số từ 30 Petahertz – 30 Exahertz và năng lượng từ 120 eV – 120 keV. Bước sóng của tai X ngắn hơn tia tử ngoại tuy nhiên dài hơn tia Gamma.
Tia X có thể xuyên qua nhiều vật chất vì thế thường được sử dụng trong chụp ảnh y tế, kiểm tra hành lý hành khách, nghiên cứu tinh thể. Tuy nhiên, tia X có khả năng gây ion hóa hay những phản ứng có thể nguy hiểm tới sức khỏe con người. Vì thế bước sóng, cường độ và thời gian chụp ảnh y tế luôn được điều chỉnh cẩn thận để tránh các tác hại cho sức khỏe.
Tia X cũng được phát ra bởi những thiên thể trong vũ trụ, vì thế nhiều máy chụp ảnh trong thiên văn học cũng hoạt động trong phổ tia X.
Quy trình chụp X quang
Để chụp X-quang được chính xác và hiệu quả, bạn cần nắm vững cũng như tuân thủ các bước và lưu ý cần thiết như:
Sau khi đăng kí hay có chỉ định từ bác sĩ, người bệnh vào phòng thay đồ để cởi áo, kể cả áo lót có gọng và được mặc áo bệnh viện. Tháo bỏ những trang sức, đặc biệt là kim loại ở trên người để có được kết quả chính xác.
Vào phòng chụp X-quang, tùy theo vị trí chụp mà các bác sĩ sẽ yêu cầu tư thế chụp sao cho phù hợp. Cần tuân theo những chỉ dẫn để không cản trở quá trình chụp.
Sau khi thực hiện chụp xong, bệnh nhân về lại phòng thay đồ để thay trang phục và chờ trả phim chụp.
Mang phim chụp được trả tới phòng khám bệnh ban đầu để được đọc kết quả cũng như đánh giá tình trạng sức khỏe.
Khi thực hiện chụp X cần phải tới cơ sở uy tín, máy chụp hiện đại, đạt tiêu chuẩn và phòng chụp đủ diện tích để đảm bảo an toàn mặc dù đây không phải là bước khám quá phức tạp. Ngay cả những kết quả phim chụp cũng cần được các bác sĩ có chuyên môn chụp để được đánh giá chính xác nhất.
Chụp X-quang có hại không?
Trong lĩnh vực y tế hiện nay đang sử dụng khá nhiều các nguồn bức xạ để phục vụ việc chẩn đoán cũng như điều trị bệnh như máy X-quang, máy xạ trị, chất phóng xạ,… Nếu không được đầu tư trang thiết bị đủ điều kiện an toàn cũng như kiểm soát chặt chẽ thì đây là một tác hại rất nguy hiểm với nhân viên y tế và người bệnh.
Chụp X-quang là kỹ thuật giúp chẩn đoán hình ảnh rất phổ biến để khảo sát xương mà những mô khác. 1 máy chụp X-quang phát ra các chùm tia X, những tia này xuyên qua các mô mềm và thành phần dịch trong cơ thể một cách dễ dàng.
Tuy nhiên những mô đặc như xương sẽ cản một số ta X lại và từ đó giúp các bác sĩ có thể nhìn thấy xương, răng,… Ngoài ra phim X-quang còn giúp các bác sĩ tìm ra và chẩn đoán bệnh mà với cách khám thông thường không thể nhìn thấy được. Hơn nữa chụp X-quang cũng giúp thấy được những dấu hiệu sớm của bệnh để tiến hành điều trị trước khi bệnh nặng.
Thực hiện chụp X-quang tuy không nguy hiểm, những tia X rất độc hại, nếu chụp X-quang không được tiến hành trong điều kiện an toàn, thiết bị và phòng chụp không đạt tiêu chuẩn an toàn do Bộ y tế, tổ chức Y tế thế giới đề ra; cùng đội ngũ bác sĩ chụp X-quang không được trang bị đầy đủ các kiến thức là điều nguy hiểm đối với người bệnh.
Nếu như diện tích phòng chụp nhỏ so với tiêu chuẩn (dưới 25 m2/bệnh nhân) thì ngoài tia X chiếu vào phần cơ thể cần chụp để có thể xác định, người bệnh còn phải chịu thêm một phần bức xạ tán xạ trở lại. Để mất an toàn bức xạ sẽ gây nên tác dụng xấu đối với sức khỏe con người nhưng với mức độ nào, có thể quan sát được hay không và mắc bệnh gì, xác xuất bị ung thư thế nào sẽ không ai dám khẳng định, đặc biệt là với chụp chiếu X-quang vì đây là mức liều bức xạ thấp.
Ngoài nguyên nhân do máy chụp X-quang cũng như phòng chụp không đạt chuẩn, bạn có thể bị nhiễm xạ từ sự lạm dụng việc chụp X-quang. Một số trường hợp phải chụp tia X quá nhiều với cường độ mạnh sẽ gây tổn hại tới các tổ chức cơ thể. ảnh hưởng tới chức năng sinh lý, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.
Nếu chụp X-quang đúng mức với thời gian ngắn và có tấm chì bảo vệ sẽ không ảnh hưởng tới sức khỏe bởi lượng phóng xạ ảnh hưởng trực tiếp tới cơ thể rất ít. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, chỉ nên chụp X-quang khi thật sự cần thiết và đó là yêu cầu từ phía bác sĩ.
Chi phí chụp X-quang
Chi phí chụp X-quang là 50.000 – 150.000 đồng. (Chi phí này được lấy tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức).