Tinh trùng yếu là gì?
Tinh trùng yếu là khi tỉ lệ tinh trùng chết hay nằm im nhiều hơn 25% và độ di động < 75% (trong đó độ chuyển động <50% và chuyển động thẳng, nhanh vút như bắn tên <25%).
Tinh trùng yếu thường không có biểu hiện lâm sàng. Tuy nhiên, khi được phóng vào trong âm đạo của phụ nữ, tinh trùng di chuyển rất chậm, trong quá trình di chuyển nếu bị suy yếu sẽ khó có thể thụ tinh được. Vì vậy mà tinh trùng yếu được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới vô sinh, hiếm muộn ở nam giới.
Nguyên nhân khiến cho tinh trùng yếu
Dinh dưỡng kém
Hầu hết quá trình hoạt động của những cơ quan trong cơ thể đều liên hệ tới nhau. Việc thiếu khoáng chất cần thiết như kẽm, mangan, selen có thể là nguyên nhân làm cho tinh trùng yếu và suy giảm về số lượng.
Đặc biệt, nếu chế độ ăn thiếu vitamin C trầm trọng cũng có thể là nguyên nhân gây vô sinh nam giới. Bởi vậy, hãy bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C như: cam, quýt, xoài, chanh,… cùng các loại trái cây khác chứa nhiều chất oxy hóa.
Ngoài ra, nam giới nên lựa chọn các thực phẩm như: rau bina, hải sản, các loại hạt, thịt bò,… làm tăng khả năng di động và sức mạnh cho tinh trùng. Đặc biệt là trong 3 tháng trước thời điểm muốn thụ tinh.
Lạm dụng rượu và các chất chứa cồn
Uống quá nhiều rượu, bia cùng các chất có cồn khác cũng gây ra những tác động không tốt tới quá trình sản sinh tinh trùng, khiến tinh trùng yếu cả về chất lượng lẫn số lượng.
Nam giới nghiện rượu, bia thường có khả năng bị vô sinh hoặc nếu có con sẽ tăng cơ mắc một số dị tật cao hơn so với người bình thường bởi những chất chứa cồn khiến nồng độ testosterone trong cơ thể giảm.
Căng thẳng thường xuyên
Cơ thể người là một thể thống nhất, nếu như bạn luôn ở trong trạng thái căng thẳng thường xuyên sẽ gây tác hại tới các hormone cần thiết sản xuất tinh trùng. Do vậy, để thụ thai dễ dàng hơn, bạn nên giữ cho tinh thần thoải mái, tránh stress kéo dài.
Tập luyện quá sức
Thể dục thể thao hợp lý rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên nếu tập luyện diễn ra liên tục trong thời gian dài hay làm việc quá sức sẽ dẫn tới loạn nhịp sinh học của cơ thể, tác động tới khu vực sinh dục của nam giới khiến nó có thể bị nóng hơn.
Đây yếu tố làm giảm số lượng tinh trùng bởi tuyến sinh dục luôn đòi hỏi được duy trì trong nhiệt độ thích hợp, phục vụ tốt nhất cho việc sinh tinh. Các chuyên gia khuyên rằng, nam giới chỉ nên tập luyện điều độ khoảng 30 phút/ngày và tránh làm việc quá sức.
Môi trường độc hại
Môi trường sống và làm việc là một trong những nguyên nhân dẫn tới việc tinh trùng yếu.
– Môi trường sống có hóa chất công nghiệp: Việc tiếp xúc với benzene, toluene, xylene, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, dung môi hữu cơ, vật liệu sơn,… có thể làm tăng nguy cơ yếu tinh trùng, giảm số lượng tinh trùng ở nam giới.
– Môi trường nhiều kim loại nặng: Nếu như nam giới tiếp xúc nhiều với môi trường có kim loại nặng như chì thì tỷ lệ vô sinh cao hơn những người khác.
– Môi trường bức xạ hay X-quang: Các tia bức xạ cao gây thiệt hại tới hệ thống sinh sản, làm mất hẳn khả năng sản xuất tinh trùng của nam giới. Để điều chỉnh quá trình sinh tinh trở lại bình thường có thể mất tới vài năm.
Tinh trùng yếu có di truyền không?
Trong toàn bộ những trường hợp tinh trùng yếu, mất khả năng sinh sản ở đàn ông thì tỷ lệ do di truyền chiếm 10 – 15%. Các nguyên nhân gây nên hiện trạng này là: rối loạn nhiễm sắc thể, bất thường di truyền, di truyền đa nguyên nhân. Trong đó, sự bất thường di truyền thường gặp ở người đàn ông bị thiểu tinh hay vô tinh.
Trong các nguyên nhân dẫn tới không thể có con ở cánh mày râu vì di truyền, thì lý do mất đoạn trên nhiễm sắc thể Y là quan trọng nhất bởi nó có thể di truyền.
Là 1 trong những nguyên nhân tiêu biểu nhất, khoản 5% (là hội chứng mà nam giới có 1 cặp nhiễm sắc thể X thay cho việc chỉ có 1 nhiễm sắc thể X). Theo một điều tra, cứ 500 bé trai sinh ra sẽ có 1 bé bị phải hội chứng này.
Một nguyên nhân khác làm mất khả năng sinh sản do di truyền là việc chuyển đoạn nhiễm sắc thể, bao gồm: chuyển đoạn 13/14, nhiễm sắc thể 1, 3, 5, 6, 10 bị chuyển đoạn. Những thất thường này sẽ cản trở quá trình giảm phân, cung ứng tinh trùng và gây ra tinh trùng yếu, kém, tạo ra không thể có con.
Hơn nữa, mất đoạn trên nhiễm sắc thể Y cũng là một trong những lý do gây mất khả năng sinh sản do di truyền. Khoảng 13% trường hợp nam giới vô sinh do thiểu tinh (1 – 7%) hay tổn thương dịch hoàn nguyên phát (5%).
Trong các nguyên nhân trên thì cần đặc biệt lưu ý tới lý do rối loạn di truyền bởi mất đoạn trên nhiễm sắc thể Y, vì nó có khả năng di truyền lại thất thường này cho thế hệ sau.
Qua những thông tin trên, chúng ta thấy rằng tinh trùng yếu là nguyên nhân dẫn tới vô sinh và cũng có thể di truyền tới cho thế hệ sau. Khi bị yếu tinh trùng nam giới nên có chế độ ăn uống, tập thể dục, tránh stress,… một cách hợp lý để thụ thai dễ dàng hơn