Viêm da cơ địa ở người lớn là bệnh mạn tính phát triển theo từng đợt, bệnh thường bắt đầu từ thời thơ ấu với đặc điểm điển hình là ngứa và những tổn thương ở dạng chàm.
Đối tượng dễ mắc bệnh viêm da cơ địa là những người có tiền sử bản thân hay gia đình mắc các bệnh có yếu tố dị ứng như viêm mũi dị ứng, viêm xoang, dị ứng thuốc, mề đay, hen xuyễn,…
Triệu chứng dễ nhận biết bệnh viêm da cơ địa ở người lớn
Căn bệnh này có các biểu hiện khác nhau tùy thuộc theo lứa tuổi. Ở thanh thiếu niên và người lớn, biểu hiện của bệnh gồm:
- Hình thành nhiều mụn nước.
- Sẩn đỏ dẹt trên da.
- Ngoài ra bệnh còn biểu hiện bởi những mảng lichen hóa (là mảng rộng, bờ kém rõ ở những vùng da dày do bệnh và những vết ngang dọc hiện rõ trên da).
- Cảm giác ngứa ngáy, khó chịu.
- Khô da do mất nước kèm theo chứng da vẽ nổi trắng.
- Lòng bàn tay và bàn chân xuất hiện những mảng da dày, da cá.
- Nang lông có sừng dày, lông mi thưa.
- Bong vảy ở môi.
- Ở mi mắt dưới có thể xuất hiện nếp gấp, quanh mắt tăng sắc tố, viêm kết mạc tái diễn có thể gây lộn mi và đục thủy tinh thể.
Nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa ở người lớn
Căn bệnh da liễu này do nhiều yếu tố và nguyên nhân khác nhau gây nên bao gồm:
– Yếu tố di truyền (Liên quan đến gen): Nếu cả bố và mẹ cùng bị viêm da cơ địa thì dẫn đến 80% khả năng con sinh ra cũng bị mắc căn bệnh này, và khoảng 60% người lớn mắc bệnh có con cũng bị bệnh này.
Ngoài yếu tố di truyền thì còn có nhiều yếu tố khác kích hoạt bệnh. Có thể chia ra làm hai nhóm yếu tố là yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài tác động vào quá trình gây bệnh viêm da cơ địa.
– Yếu tố bên ngoài:
- Tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, kèm theo đó là nhiều khói bụi và chất độc hại từ môi trường xung quanh, từ các ngành công nghiệp,… là một trong những yếu tố tác động lớn đến quá trình gây bệnh.
- Do bệnh nhân tiếp xúc với những dị nguyên có trong quần áo, đồ dùng cá nhân, lông súc vật, hóa chất…
- Do bệnh nhân dị ứng với một số chất có trong thức ăn, đồ uống,.. hoặc có thể do dị ứng với thời tiết, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi thất thường, quá nóng hoặc quá lạnh.
– Yếu tố bên trong:
- Do bệnh nhân hoặc tiền sử gia đình có mắc các bệnh hen suyễn, viêm xoang, viêm mũi dị ứng, các bệnh về gan,… gây tích tụ những ổ vi khuẩn trong cơ thể, khiến quá trình hoạt động của một số bộ phận trong cơ thể không thực hiện tốt chức năng của mình.
- Do căng thẳng quá độ, stress và mệt mỏi kéo dài là nguyên nhân kích hoạt những gen bệnh ngủ yên bên trong cơ thể phát bệnh.
- Do bệnh nhân có sức đề kháng kém và hệ miễn dịch trong cơ thể bị suy giảm, không thể chống lại các yếu tố gây bệnh.
Cách điều trị khỏi tuyệt đối viêm da cơ địa ở người lớn
Điều trị bệnh viêm da cơ địa ở người lớn theo Tây y
Cũng theo tài liệu của Bộ Y tế, để điều trị căn bệnh viêm da cơ địa một cách tốt nhất, bệnh nhân cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Dùng thuốc chống khô da và làm dịu da vì quá trình phát triển bệnh sẽ khiến da của bệnh nhân bị khô do tăng mất nước qua biểu bì.
- Chống nhiễm trùng da và chống viêm da.
- Tránh và hạn chế tiếp xúc với các dị nguyên gây bệnh.
Điều trị tại chỗ
Bệnh viêm da cơ địa hoàn toàn có thể điều trị được tại nhà, bệnh nhân cần biết một số phương pháp điều trị sau:
Tắm sạch sẽ
Da bị bẩn và không được vệ sinh sạch sẽ cũng là một nguyên nhân tác động đến quá trình gây bệnh. Khi bị bệnh, bệnh nhân nên tắm hằng ngày với nước ấm và xà phòng có chứa ít chất kiềm. Sau khi tắm và làm khô da, bệnh nhân nên bôi thêm các thuốc làm ẩm da để tăng độ ẩm cho da.
Dùng thuốc
Những loại thuốc có chứa Corticoid được dùng nhiều trong việc điều trị bệnh viêm da cơ địa. Đối với người lớn, bệnh nhân nên dùng những loại có hoạt tính trung bình như Clobetason butyrat hoặc Desonid.
Tuy nhiên, khi bệnh viêm da cơ địa tiến triển nặng hơn với những biểu hiện tổn thương lichen hóa, ở vị trí da dày có thể dùng loại Corticoid có hoạt tính mạnh hơn như Clobetasol propionat.
Lưu ý: Đối với những tổn thương ở vùng da mỏng và nhạy cảm như vùng da trên mặt thì cần dùng mỡ Corticoid nhẹ và chỉ dùng trong một thời gian ngắn (trong vài ngày). Còn đối với những vùng da dày và lichen hóa thì mới được dùng những loại hoạt tính mạnh hơn để giảm viêm và giảm ngứa.
Bệnh nhân cần tính toán để lượng thuốc bôi trong vòng 1 tuần và giảm liều một cách từ từ khi bệnh đã có dấu hiệu suy giảm để tránh tái phát.
Ngoài ra bệnh nhân có thể tham khảo một số loại thuốc khác để điều trị bệnh viêm da cơ địa như sau:
- Dùng mỡ kháng sinh hoặc mỡ Corticoid có kháng sinh để chống nhiễm khuẩn đối với vùng da bị bệnh.
- Đắp thuốc tím 1/10.000, nước muối sinh lý 0,9% hoặc dung dịch Jarish lên vùng da bị viêm da cơ địa.
- Tăng độ ẩm cho da bằng Urea 10% hoặc Petrolatum đối với vùng da bị khô.
- Bôi thuốc bạt sừng bong vảy như mỡ goudron, ichthyol, crysophanic, mỡ salicyle 5% hoặc 10%.
- Một loại thuốc rất hiệu quả trong điều trị viêm da cơ địa đó là thuốc ức chế miễn dịch Tacrolimus nồng độ 0,03 – 0,1%. Tuy nhiên, loại thuốc này khá đắt tiền và thường hay gây kích ứng da trong thời gian đầu sử dụng, có thể gây giãn mạch.
Điều trị toàn thân
Khi bệnh viêm da cơ địa tiến triển mạnh và lây lan ra toàn thân, bệnh nhân cần có biện pháp điều trị bệnh chặt chẽ hơn. Bệnh nhân có thể tham khảo một số loại thuốc điều trị toàn thân như sau:
- Kháng Histamin H1 bao gồm Chlorpheniramin, Fexofenadin và Certerizin.
- Kháng sinh chống nhiễm khuẩn, tốt nhất là kháng sinh thuộc nhóm cephalosphorin thế hệ 1.
- Corticoid dùng trong thời gian ngắn như Prednisolon.
- Các thuốc khác như Cyclosporin, Methotrexat.
Lưu ý: Bệnh nhân sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc trong điều trị.
Một số lưu ý trong việc điều trị viêm da cơ địa ở người lớn để khỏi tuyệt đối
- Không ăn các món dễ sinh dị ứng cho cơ thể (lạp xưởng, đậu phộng, nhộng tằm, sáp ong, bơ sữa,…), không nên ăn các món đã từng khiến cơ thể dị ứng. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây mọng nước, ngũ cốc.
- Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Bệnh viêm da cơ địa ở người lớn là bệnh mạn tính không thể coi thường. Cần chữa trị bệnh càng sớm càng tốt. Người bệnh nên đến bệnh viện da liễu khám để bác sĩ xác định chính xác tình trạng bệnh và cho thuốc điều trị.
- Phải vệ sinh da sạch sẽ mỗi ngày, tắm nước sạch và mặc quần áo sạch thoáng, không dùng các sản phẩm hóa chất có tính tẩy mạnh trên da.
- Tuyệt đối không được gãi, cọt xát lên chỗ da bị viêm sẽ làm da bội nhiễm, lở loét khó chữa trị.
- Giữ tâm trạng thoải mái, cân bằng thời gian trong ngày để làm việc, học tập, vui chơi,… cho hợp lý. Ngủ đủ giấc và đi ngủ trước 23h hàng ngày.
Viêm da cơ địa ở người lớn là một chứng rối loạn da mạn tính vì thế thời gian điều trị thường kéo dài và gây nhiều phiền toái cho người bệnh. Muốn việc điều trị có kết quả tốt nhất bệnh nhân nên tuân thủ sự chỉ định của bác sĩ và loại bỏ những căn nguyên gây bệnh, đặc biệt là dưỡng ẩm da mỗi ngày.