Dưới đây sẽ là những thông tin mà ViCare cung cấp cho các bạn về dấu ấn ung thư SCC.
Tìm hiểu về dấu ấn ung thư SCC
Ung thư biểu mô tế bào vảy (squamous cell carcinoma) là một loại ung thư của tế bào biểu mô – tế bào vảy. Trong đó các tế bào vảy sẽ là thành phần chính của biểu mô da và ung thư biểu mô tế bào da là dạng chủ yếu của ung thư da. Tuy nhiên, các tế bào vảy cũng có ở đường tiêu hóa, phổi và ở các vùng khác của cơ thể như môi, miệng, thực quản, bàng quang, âm đạo, tuyến tiền liệt, cổ tử cung,… Vì thế cho nên, ung thư biểu mô tế bào vảy sẽ có thể xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau của cơ thể và có các biểu hiện khác nhau về triệu chứng lâm sàng như bệnh sử, tiên lượng và đáp ứng điều trị.
Vậy SCC là gì , Kháng nguyên ung thư biểu mô tế bào vảy (squamous cell carcinoma antigen: SCCA hay SCC) là một nhóm các glycoprotein có khối lượng phân tử khoảng 45 kDa, thuộc gia đình các chất ức chế serine/ cysteine protease, được sản xuất bởi các tế bào vảy.
SCC có thời gian bán hủy (half-life) trong máu là khoảng 2,2 giờ.Trong lâm sàng, sự tăng nồng độ của SCC trong huyết tương được sử dụng để theo dõi tiến trình của bệnh, đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện tái phát sau điều trị của các ung thư biểu mô vảy như ung thư phổi, thực quản, hậu môn, ung thư cổ tử cung, ung thư vùng đầu cổ và gan.
Xét nghiệm SCC được chỉ định để làm gì?
– Theo dõi tiến trình bệnh,
– Đánh giá hiệu quả điều trị,
– Xét nghiệm SCC được chỉ đinh khi phát hiện tái phát sau điều trị ở các bệnh nhân bị ung thư biểu mô tế bào vảy như ung thư cổ tử cung, ung thư phổi, thực quản, hậu môn, ung thư vùng đầu cổ và gan.
Ngoài ra, SCC được chẩn đoán như sau : Giá trị bình thường của SCC huyết tương (hoặc huyết thanh) người khỏe mạnh là 0-3 ng/mL.
Vậy ý nghĩa lâm sàng của dấu ấn ung thư SCC là gì?
Ý nghĩa lâm sàng của dấu ấn ung thư SCC sẽ có 2 trường hợp khác nhau:
Các trường hợp ung thư
Ung thư cổ tử cung
Tần suất nồng độ SCC tăng cao nhất ở ung thư biểu mô tế bào vẩy cổ tử cung là 45-83% và ở ung thư biểu mô tế bào vẩy cổ tử cung tái phát là 66-84%; ở ung thư biểu mô tế bào vảy tuyến cổ tử cung là 56% và ở ung thư biểu mô tuyến cổ tử cung là 0-23%. Trong ung thư biểu mô tế bào vảy cổ tử cung có sự tương quan giữa nồng độ SCC huyết tương với độ lan tỏa (spread) và tiến trình (course) của bệnh. Các nồng độ SCC huyết tương > 30 ng/mL có liên quan đến sự tái phát nhanh và thời gian sống sót ngắn của bệnh nhân. Các bệnh nhân ung thư cổ tử cung có mức độ SCC bất thường dai dẳng 2-6 tuần sau điều trị có tỷ lệ tái phát cao 92%. So với các dấu ấn ung thư khác, độ nhạy ung thư cổ tử cung của SCC là 60-74%, của CEA là 31-34% và của CA 125 là ≤ 35%.
Các ung thư phần phụ khác
Đối với các phần phụ khác như vú thì SCC có độ nhạy lâm sàng đối với ung thư vú là 0-10%, ung thư niêm mạc tử cung là 8-30%, ung thư tử cung là 30%, ung thư buồng trứng là 4-20%, ung thư âm hộ là 19-42% và ung thư âm đạo là 17%.
Ung thư phổi
Ở ung thư phổi thì tần suất nồng độ SCC tăng cao nhất ở ung thư phổi tế bào vảy là 39-78%, độ nhạy lâm sàng là 27%; ở ung thư phổi tế bào không nhỏ là 33-61%, ở ung thư phổi tế bào lớn là 18%, ở ung thư phổi tế bào nhỏ là 4-18% và ở ung thư biểu mô tuyến là 15-42%. Ngoài ra, khi bị ung thư phổi cũng sẽ có sự tương quan giữa nồng độ SCC huyết tương với độ lan tỏa và tiến trình của bệnh. Việc kết hợp SCC với các dấu ấn ung thư khác như NSE, CYFRA 21-1 và CEA là rất có ích trong chẩn đoán phân biệt các loại ung thư phổi: trong ung thư phổi tế bào nhỏ, độ nhạy của NSE là 73%, của CEA là 28% và của SCC là 10%; trong ung thư phổi tế bào không nhỏ, độ nhạy của CEA là 70%, của SCC là 41% và của NSE là 31%.
Các ung thư biểu mô vùng đầu cổ
Độ nhạy trong ung thư vùng đầu cổ của SCC là 34-78%.
Ung thư thực quản
Độ nhạy của SCC là 30-39%, độ nhạy tăng lên theo giai đoạn của bệnh, từ 0-27% (giâi đoạn I), 20-40% (giai đoạn II), 39-61% (giai đoạn III), đến 45-50% (giai đoạn IV.
Đối với các ung thư về đương tiết niệu, sinh dục
Độ nhạy của SCC trong ung thư dương vật là 45%.
Các ung thư khác
Sự tăng nồng độ SCC được thấy trong ung thư trực tràng và tụy được thấy ở 20% các trường hợp; độ nhạy của SCC trong ung thư hậu môn là 76%.
Các trường hợp bệnh lành tính
Ngoài các trường hợp trên, thì nồng độ SCC huyết tương cũng có thể tăng trong một số bệnh lành tính: nồng độ SCC huyết tương > 2-3 μg/L có thể gặp ở 6-10% số bệnh nhân xơ gan hoặc viêm tụy và 30-40% số bệnh nhân suy thận; nồng độ SCC huyết tương cũng tăng từ 0-40% số bệnh nhân bị bệnh phổi lành tính như viêm phế quản mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và lao phổi. Nồng độ SCC huyết tương cũng có thể tăng ở khoảng 3-37% số bệnh nhân mắc các bệnh phụ khoa lành tính, khoảng 21% số bệnh nhân mắc các bệnh tai mũi họng, cũng sẽ có 83% số bệnh nhân mắc bệnh vảy nến, 80% số bệnh nhân mắc các bệnh viêm da, pemphigus hoặc eczema.
Nên khám sàng lọc ung thư ở đâu?
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
– Giá gói xét nghiệm sàng lọc ung thư nam giới của Xander đề xuất: 1,342,000 đồng. Gồm các xét nghiệm nhỏ sau:
Xét nghiệm CEA: Xét nghiệm dấu ấn ung thư đường tiêu hoá: ung thư thực quản, dạ dày, gan, tụỵ,
